اطلس دانلود

جداول مربوط به سال 99 است جهت دریافت جداول سال1398 به ادامه مطلب بروید

تکنیک استفاده از کرم‌‌های خاکی برای از بین بردن مواد زائد آلی و تبدیل آنها به یک کود بیولوژیک مفید امروزه در جهان بسیار متداول شده است. به گونه‌ای که در سرتاسر جهان میلیون‌ها نفر از این طریق ارتزاق کرده و درآمدشان وابسته به آن است. صنعت پرورش کرم پروتئینی تا حدی پیشرفت کرده است که برخی از شرکت‌ها به صورت اختصاصی تنها بر روی ساخت و تولید وسایل و ابزار مربوط به این صنعت فعالیت می‌کنند. بدین معنی که شرکت‌هایی مانند Vermico سازنده انواع ابزارهایی هستند که یک پرورش دهنده کرم به آنها نیاز داشته و این وسایل از اندازه کوچک برای فعالیت‌‌های آپارتمانی تا اندازه بزرگ و صنعتی برای فعالیت‌‌های مربوط به مجتمع‌‌های بازیافت متفاوت است. برخی از شرکت‌ها تنها تولیدکننده انواع کرم‌‌های خاکی هستند و برخی از شرکت‌ها برای صادرات و واردات محصولات مرتبط با این صنعت فعالیت می‌کنند. تمامی این مطالب حاکی از این است که یک صنعت با تمامی صنایع و فعالیت‌‌های وابسته به آن می‌تواند در ایران پایه‌گذاری شده و با حمایت دولت و مسئولین این صنعت مولد اشتغال برای بسیاری از بیکاران بخصوص دانش‌آموختگان دانشگاهی رشته‌‌های متفاوت است.

صنعت تولید کرم پوسال و پرورش کرم خاکی در ایران چندسالی است که به همت برخی از محققین و اساتید دانشگاهی معرفی شده است و برخی از دستگاه‌‌های اجرایی همانند وزارت جهاد کشاورزی در معرفی و ترویج آن نقش بسیار موثری داشته‌اند.

در این طرح با استفاده از کرم‌‌های خاکی، کمپوست استحصال شده از کود دامی مورد استفاده قرار گرفته و از این توده حجیم و کم‌ارزش، یک کود آلی با کیفیت بسیار بالا بدست خواهد آمد که برای استفاده در زمین‌‌های زراعی و باغات بسیار مفید خواهد بود. به عبارتی دیگر با استفاده از تکنیک کرم‌‌های خاکی از کود‌های دامی یک کود آلی بنام کرم پوسال تولید می‌کنند که عاری از هر گونه بذر علف هرز و انگل‌‌های گیاهی بوده و همچنین از نظر ویژگی‌‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک با کود گاوی بسیار متفاوت است.

بازیافت و فرآوری پسماندها و ضایعات کشاورزی از جمله کود دامی سبب رفع مشکلات زیست‌محیطی ناشی از رهاسازی این مواد در محیط زیست می‌شود. کود‌های دامی دارای معایبی از نظر کاربرد مستقیم در کشاورزی هستند که مهمترین آنها آلودگی به تخم علف‌های هرز، حشرات و عوامل بیماری‌زای گیاهی است که پس از مصرف در انواع کشتها، آنها را با مشکلات بسیار مواجه می‌کند. دومی کمپوست علاوه بر آنکه از این نقطه‌نظر بسیار سالم است دارای ویژگی‌‌های دیگر است که عبارتند از:

1- ظرفیت نگهداری بالای آب را دارد.

2- عاری از عناصر سنگین آلاینده محیط زیست است.

3- در مقایسه با کود دامی فاقد بو است.

4- استفاده آن در محیط‌‌های مسکونی، پارک‌ها و فضای سبز

5- غنی‌تر بودن نسبت به کود دامی

6- کاربرد این کود بسیار آسان است.

7- استفاده از محصولات بیولوژیک برای کشت انواع محصولات و گیاهان تزئینی

8- فرآوری این نوع کود در هر نوع آب و هوائی امکان‌پذیر است.

9- ایجاد اشتغال و کارآفرینی

10- نیاز به سرمایه‌گذاری و تجهیزات زیادی ندارد.

11- تولید محصولات زراعی ارگانیک با استفاده از این نوع کود

12- حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از استفاده کود‌های شیمیائی در طبیعت

  جداول مربوط به سال 96 است جهت دریافت جداول سال1397 به ادامه مطلب بروید

1- مبنای طرح

کرم‌‌های خاکی حلقه مهمی در زنجیره غذایی بسیاری از مهره‌داران و بی‌مهرگان هستند، لذا جای تعجب نیست که انسان اولیه از این جانور هم برای غذا و هم بعنوان طعمه استفاده می‌کرده است. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که استفاده از کرم‌‌های خاکی موجود در فضولات دامی برای تغذیه حیوانات اهلی و ماهیگیری در قرن 18 نیز وجود داشته است.

استفاده از کرم خاکی قرمز Red Worm در تبدیل ضایعات کشاورزی و دامپروری به مواد آلی موردنیاز کشاورزی Wermicomposting از سالیان دور در سطح جهان مورد توجه بوده است. درصد پروتئین‌‌های کرم خاکی بالا (حدود %70) و ترکیب اسید‌های آمینه آن به پودر ماهی و پودر تخم‌مرغ شباهت نزدیکی دارد و حاوی اسید‌های آمینه ضروری بدن جانداران از جمله تریپتوفان، متیونین، ترئونین و لیزین است. با در نظر گرفتن این مسائل، استفاده تجاری از کرم خاکی بعنوان یک مکمل پروتئینی از دهه 90 مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه منابع موجود نشان می‌دهد که استفاده از بدن کرم در تغذیه پرندگان و آبزیان سابقه نسبتاً زیادی دارد. از مشکلات اصلی استفاده از منابع پروتئینی با منشأ حیوانی نظیر پودر ماهی و پودر گوشت امکان آلودگی بیولوژیکی این مواد و خطر ایجاد بیماری در مصرف کننده‌ها است. لیکن از آنجایی که تاکنون هیچ بیماری شناخته شده‌ای در دام و طیور، توسط کرم خاکی ایجاد یا منتقل نشده است، جایگزین کردن کرم خاکی می‌تواند این معضل را مرتفع کند. البته قابلیت پائین هضم پوسته کیتینی کرم خاکی در دستگاه گوارش اکثر دامها یکی از مشکلات استفاده از کرم خاکی است. لیکن راه‌حل‌‌های جدید برای برطرف کردن این معضل بعنوان مثال هیدرولیز پروتئین‌ها و یا هضم باکتریایی ترکیبات پروتئینی موجود در بدن این جاندار در راستای حل این مشکل است. با توجه به سرعت رشد بالای کرم خاکی قرمز و ارزش اقتصادی آن به نظر می‌رسد با تمهیدات فنی و فناوری موجود بتوان در تأمین پروتئین موردنیاز کشور برای خوراک دام و طیور نقش بسزائی ایفا کند. همچنین با استفاده از فناوری زیستی ساده کود بیولوژیک با ارزشی از پسماندها و کود دامی تولید و عرضه می‌شود.

کرم خاکی فاقد دندان است و به وسیله لب محکم خود مواد غذایی را از درون دهان وارد سامانه گوارشی می‌کند. عبور ماده غذایی از درون سنگدان (جائی که دانه‌‌های ریز شن وجود دارد) باعث خرد و نرم شدن آنها می‌شود و در نهایت از روده که به درازی طول بدن کرم خاکی بوده عبور کرده و از طریق مخرج دفع می‌شود. کرم‌ها یک سامانه مغذی و پنج حفره قلبی دارند. آنها چشم و گوش ندارند اما تحریکات محیطی را از طریق لرزش حس می‌کنند. این موجودات به نور حساس بوده و از آن می‌گریزند و اشعه فرابنفش خورشید برای آنها کشنده است. کرم‌ها از طریق مویرگ‌‌های پوست مرطوب خود اکسیژن هوا و یا آب را جذب می‌کنند و اگر بدن آنها خشک شود، خواهند مرد.

هیچکس طول عمر زندگی یک کرم را نمی‌داند. بعضی از محققین بر این باورند که تحت شرایط ایده‌آل کرم‌ها تا 10 سال نیز عمر می‌کنند. خون کرم‌‌های خاکی قرمز رنگ بوده و وظیفه انتقال اکسیژن هوا به قسمت‌‌های مختلف بدن را بعهده دارد، اساس این خون هموگلوبین است.

سامانه تولید مثل کرم‌‌های خاکی قدری پیچیده است. آنها جانوران هرمافوردیت (دو جنسی) بوده بدین معنی که هر کرم به تنهایی دارای هر دو سامانه تناسلی نر و ماده است. تحت شرایط مناسب و کامل یک کرم بالغ هر 7 تا 10 روز یک پیله تولید می‌کند. در زمان جفت‌گیری هر دو کرم به یکدیگر می‌چسبند و تخم‌‌های همدیگر را بارور می‌کنند. سپس یک لوله موکوسی (لزج) به وسیله کمربند تناسلی به دور آنها ترشح می‌شود که از جدایی آنها به همراه کیسه تخمها یا پیله از قسمت سر کرم خارج می‌شود. پیله‌‌های اولیه، رنگ سبز روشن داشته و سپس به قهو‌ه‌ای روشن و نهایتاً به قهوه‌ای مایل به قرمز تغییر رنگ می‌یابند. رنگ پیله‌ها بستگی به اندازه رشد نوزادان دارد هر قدر نوزادان رشد بیشتری نمایند، رنگ آنها نیز تیره‌تر می‌شود. پیله‌ها بسیار ظریف و حساس هستند و در نتیجه نگهداری آنها نیز دقت بیشتر می‌طلبد. تحت شرایط مناسب کرم‌‌های خاکی به سرعت تکثیر می‌شوند. نمو کرم‌ها در درون پیله سه هفته بطول می‌کشد و از یک تا چهار کرم از هر پیله خارج می‌شود.

سه عامل اصلی کنترل کننده جمعیت کرم‌‌های خاکی در بستر پرورش و یا در طبیعت عبارتند از (1) وجود غذا (2) فضای موردنیاز (3) تعادل شرایط محیط آنها.

2 – هدف یا اهداف:

2 – 1 – هدف اصلی: یکی از مسائل مهم و اساسی در راه‌اندازی کارگاه پرورش کرم خاکی اهداف اولیه آن است و بدین معنی که کارگاه با هدف از بین بردن و یا استفاده از یک ماده آلی خاص (کود دامی) که به صورت مشکل و یا معضل در آمده است راه‌اندازی می‌شود و برای تولید یکی از محصولات کارگاه که شامل کرم پوسال و یا کرم خاکی است طراحی می‌شود. با استفاده از کود‌های دامی موجود و مدیریت پسمانده‌های دامی و تبدیل آن به پروتئین آلی و طبیعی به منظور تولید محصول سالم و با صرفه و افزایش درآمد و ایجاد اشتغال است.

 

2-2- سایر اهداف:

- ایجاد اشتغال زایی در بخش کشاورزی در راستای تحقق اهداف و سیاست‌های دولت و بنگاه‌های زودبازده

- بهره‌وری اقتصادی با شاخص کاهش هزینه‌های محیط زیستی و هزینه‌های تامین مواد آلی برای تولید محصولات

- سلامت و بهداشت فرآیند تولید محصولات کشاورزی

- حفظ محیط زیست و اکولوژی

- ارتقای سطح فرهنگ عمومی حفظ محیط زیست

- تولید کود بیولوژیک در واحد‌های دامپروری

- جایگزین کردن کود بیولوژیک بجای کود شیمیایی و دامی

- اشاعه فرهنگ مصرف مواد بیولوژیک

  جداول مربوط به سال 96 است جهت دریافت جداول سال1398 به ادامه مطلب بروید

3 – ویژگی‌های محصول نهایی

3-1- کود بیولوژیک کرم پوسال

محصولی پاستوریزه و عاری از عوامل بیماری زای گیاهی، انسانی و دارای عناصر ریز مغذی مورد نیاز گیاهان.

رشد و تکثیر تخم‌های کرم‌های خاکی برای مقاصد مختلف را کشت کرم می‌نامند و استفاده از کرم‌های خاکی برای تجزیه انواع مواد آلی کرم پوسال سازی یا تثبیت سازی کرم نام گرفته است. کرم پوسال عبارتست از مدفوع کرم هایی که از زباله یا کود دامی یا هر ماده آلی دیگر تغذیه کرده است مواد آلی از درون روده کرم عبور کرده و سپس دفع می‌شود. کرم مواد آلی را به ذرات خیلی ریز خرد کرده و فعالیت‌های میکروبی به سبب افزایش سطح کود زیاد می‌شود. اطراف این مواد دفعی به هنگام دفع از مخرج کرم غشایی پوشانده می‌شود که به معدنی شدن و آزاد سازی تدریجی مواد غذایی از کرم پوسال کمک می‌کند.

 

کرم پوسال از نظر کیفیت معادل به بهترین هوموس خاک است که به وسیله طبیعت می‌تواند تولید کرد، کیفیت آن به نوع غذا یا زباله‌ای که کرم تغذیه کرده بستگی تام دارد. کرم پوسال‌ها با وجود تفاوت اندکی که دارند اما در تجزیه تمامی آنها مقدار زیادی کلسیم، پتاسیم، سدیم، اسید فسفریک محلول دیده می‌شود. بیشتر ازت کرم پوسال به شکل آلی مانند اوره، اسید هومیک و باقیمانده آن به صورت آمونیاک و نیترات است. این کود حاوی مقادیر زیادی هورمون‌های گیاهی نیز هست. همچنین این کود دارای ظرفیت تبادل آنیومی بالایی بوده و نسبت کربن به ازت آن (CIN) 20 برابر پائین تر از مواد اولیه مورد استفاده است. از کرم پوسال کود غنی شده دیگری بنام چای کمپوست تولید می‌شود که کمتر در بازار ایران ارائه شده است.

 

3–2– پروئین حیوانی: به شکل کرم که قابل مصرف در جیره غذایی دام، آبزیان و طیور است. کشور‌های پیشرفته و بخصوص در حال رشد مطالعات بسیاری برای استفاده از کرم‌های خاکی در جیره غذایی طیور انجام داده‌اند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1– بررسی ارزش غذایی برای مرغ‌های تغذیه شده با کرم خاکی با توجه به اینکه کرم‌های خاکی دارای اسید آمینه‌هایی هستند که مورد نیاز مرغها برای رشدشان است.

2– تولید کرم خاکی بعنوان یک منبع اقتصادی خوب برای بدست آوردن پروتئین توسط دانشمندان آمریکایی دانشگاه نیویورک که در مطالعات خود برای تبدیل مواد زائد به مواد پروتئینی بدین نتیجه رسیده‌اند که کرم‌های خاکی بهترین موجود برای انجام این کارها هستند.

3– نتایج بدست آمده در پایان طرح‌های انجام شده در ایران همگی حاکی از آن است که کرم‌های خاکی جایگزین خوب و مناسبی برای تامین پروتئین حیوانی در جیره غذایی طیور به جای پودر ماهی است (جدول شماره یک)

 

جدول شماره 1 – تجزیه هموژن بدست آمده از کرم‌های خاکی

ردیف	نوع ساده	وزن
1	رطوبت (گرم در کیلوگرم)	850 – 800
2	پروئین (گرم در کیلوگرم وزن خشک)	710 – 620
3	چربی استراج با اتر (گرم در کیلوگرم وزن خشک)	45 – 23
4	هیدروکربن (گرم در کیلوگرم در وزن خشک)	15 – 110
5	خاکستر (گرم در کیلوگرم وزن خشک)	250 – 150
6	ویتامین B12 (میلی گرم در کیلوگرم)	14
7	ریبوفلاوین (میلی گرم در کیلوگرم)	004/0
8	بیوتئین (میلی گرم در کیلوگرم)	1

  جداول مربوط به سال 96 است جهت دریافت جداول سال1398 به ادامه مطلب بروید

داشتن درصد پروئین خام بالا (70 درصد پروئین وزن خشک بدن)، اسید آمینه‌های ضروری مشابه آنچه که مورد نیاز پرورش طیور است، مواد زائد کم (چربی و الیاف غیر قابل هضم) همچنین ارزش غذایی بالا و دیگر فوائد هم دال بر اثبات این گفتار هستند.

 

4 – انواع محیط‌های کشت:

بسیاری از گونه‌های کرم خاکی از غذای خاصی و معین استفاده می‌کنند بکارگیری بستر‌های مختلف پرورش به نوع محیطی که کرم‌ها از آنجا تهیه می‌شوند ارتباط زیادی دارد. مثلا گونه‌های اشغال خور (Epigces) تنها در لایه‌های رویی بستر یافت می‌شوند ولی اکثر کرم‌های دیگر که در خاک هستند برای تغذیه به سطح آمده و از مواد معدنی خاک و یا سایر مواد آلی موجود آن استفاده می‌کنند. از هر نوع ماده آلی می‌توان بعنوان محیط کشت و پرورش کرم خاکی استفاده کرد، اما علاوه بر مواد آلی مورد علاقه کرم‌های خاکی، شرایط اقتصادی پرورش دهنده نیز در تامین مواد اولیه محیط کشت بسیار مهم است بدین معنی که برای اقتصادی بودن پرورش کرم خاکی معمولا پرورش دهندگان از مواد آلی ارزان قیمت استفاده می‌کنند. در طریقه پرورش صنعتی از خاک استفاده نمی‌شود بلکه از غذا‌های تمیز شده هوموسی که کرم‌ها می‌توانند در آن زندگی بکنند بهره می‌گیرند.

زائداتی که احتمالا دارای میزان کمی از محلول یک نوع نمک آلی یا آمونیاک بوده می‌توانند برای کرم‌های خاکی کشنده باشند. در نتیجه اینگونه زائدات قبل از استفاده باید پردازش شده تا درجه سمیت آن تقلیل یافته یا خنثی شود بهترین روش پردازش اینگونه مواد ذخیره سازی آنها به مدت طولانی است. انواع محیط‌های پرورش عبارتند از:

1 – پرورش با استفاده از فاضلاب شهری

2 – پرورش با مواد آلی گیاهی

3 – پرورش به وسیله زباله

4 – پرورش به وسیله فضولات حیوانی

5 – سایر محیط‌های کشت

با توجه به محدودیت گزارش فقط به تشریح پرورش به وسیله فضولات حیوانی و سایر محیط‌های کشت ‌پرداخته می‌شود.

پرورش بوسیله فضولات حیوانی: بهترین ماده غذایی برای کرم خاکی E.Foetieda فضولات گاوی (پهن) است. این کرمها در فضولات گاوی رشد و تکثیر فوق‌العاده‌ای داشته و می‌توانند در صورت وجود شرایط مناسب و فضای کافی درست شش ماه، دو کرم با سن شش هفته می‌توانند تعداد 2000 کرم جدید تولید کنند. همچنین کرم‌های خاکی را می‌توان در از بین بردن فضولات دامی مانند اسب، گوسفند و یا حتی ماکیان مانند مرغ‌های پرورشی استفاده کرد اما همانطورکه که قبلا نیز گفته شد باید شرایط محیطی مناسب را برای کرم‌های خاکی فراهم کرد.

کرم خاکی قادر است که هر نوع مدفوع و کود دامی را به کمپوست بسیار غنی تبدیل کند. در شرایطی که کود دام‌هایی نظیر اسب و طیور و سایر حیوانات اهلی برای دامدار مسئله ساز است، پرورش کرم خاکی راه گشا است چرا که این نوع کود بخاطر ترکیبات اسیدی زیادی که دارد در مزارع به مقدار قابل استفاده نیست بهر حال دامدار می‌تواند کرم خاکی را پرورش داده و کمپوست حاصله از آنرا برای مزرعه خویش استفاده کرده و یا آنرا بفروش برساند.

همچنین از تولید مازاد خود کرم نیز برای تغذیه آبزیان یا طیور می‌تواند استفاده کند.

سایر محیط‌های کشت: از نظر اقتصادی کشت و پرورش کرم خاکی وقتی مقرون به صرفه است که بتوان از موادی که دارای هیچگونه هزینه‌ای نیست استفاده کرد مانند زباله رستوران، یا آشپزخانه‌ها، قسمت دور ریختنی سبزیجات یا زباله اماکن عمومی، مواد زائد کارخانه‌های تهیه مواد غذایی (کارخانه‌های آزاد سازی، کارخانه‌های روغن کشی سویا).

از هر یک از انواع خاکهایی که با مواد آلی مخلوط شده باشند می‌توان بعنوان محیط کشت و پرورش کرم خاکی استفاده کرد. هر چند که در طریقه صنعتی پرورش، از خاک استفاده نمی‌شود، بلکه از غذا‌های تخمیر شده هوموسی که کرم‌ها بتوانند در آن زندگی بکنند استفاده می‌شود در این طریقه کرمها بصورت ساده تری جمع آوری شده وتمیزتر و شفاف تر هستند.

 

5 – روش کار و مراحل انجام کار

5 – 1 – روش‌های مختلف پرورش کرم خاکی در جهان

پرورش دهندگان کرم خاکی روش‌های متفاوتی را برای تولید اتخاذ کرده‌اند که از فناوری‌های بسیار ساده در مقیاسی کوچک و با نیروی انسانی زیاد تا روش‌های پیچیده ماشینی در مقیاس گسترده راکتور‌های جریان پیوسته متفاوت است، طراحی ابتدایی هر یک از این سامانه‌ها می‌باید پرورش و تولید مثل کرم‌های خاکی را به حداکثر مطلوب و بازدهی برساند. برای نیل به این هدف عوامل زیست محیطی موثر بر روی رشد و بقای جمعیت آنها می‌باید مطالعه شود.

عوامل شیمیایی و فیزیکی بستر، در تولید بهینه کرم‌های خاکی و یا کشت آنها مهم بوده و اغلب این عوامل برای رسیدن به شرایط بهینه و ایجاد توازن لازم هستند طراحی سامانه‌های کم عمق و مساحت زیادی برای امکانپذیر شدن شرایط هوازی بوده و در این موارد باید امکان تخلیه را نیز رعایت کرد، بر طبق استاندارد‌های وضع شده بستر‌ها باید عایق بندی شده و از نظر دما کنترل شوند تا به دمای مطلوب بتوان دست یافت.

از هر یک از انواع مواد آلی می‌توان به عنوان محیط کشت و پرورش کرم خاکی استفاده کرد، در طریقه پرورش صنعتی از خاک استفاده نمی‌شود، بلکه از غذا‌های تمیز شده هوموسی که کرمها می‌توانند در آن زندگی کنند بهره گرفته می‌شود. زائداتی مانند کود گاوی که حتی دارای میزان کمی از مخلوط یک نوع نمک آلی یا آمونیاک باشند می‌توانند برای کرم‌های خاکی کشنده باشند، در نتیجه این گونه زائدات قبل از استفاده باید پردازش شده تا درجه سمیت آن تقلیل یافته و خنثی شود. بهترین روش پردازش این گونه مواد ذخیره سازی آنها به مدت طولانی و یا شستشو بوسیله آب است.

پرورش کرم‌های خاکی در انواع و اقسام زائدات آلی از مدتها پیش صورت ‌گرفته است اما برای موفقیت آمیز بودن عملیات در مقیاس گسترده نیاز به وجود زائداتی با کیفیت همگن است. به خصوص فضولات دامی که بخش جامد آن از مایع جدا شده است یک منبع ایده آل برای این گونه فرآیندها است ولی بخش‌های جدا نشده، شرایط غیر هوازی و نامناسبی را در بستر‌های کرمها بوجود می‌آورند و نمی‌توان از آنها استفاده کرد. اغلب فضولات حیوانی که به شکل توده‌ای هستند باید توسط دستگاهی خرد شوند و قبل از استفاده هموژنیزه و یکنواخت شوند.

در کشور‌های فیلیپین، ایتالیا، فرانسه، آلمان، هندوستان و انگلیس کارنجات فرآوری ضایعات از ابزار متفاوت برای عمل آوری استفاده می‌کنند اما تقریباً نتیجه کار که همان تولید کود کمپوست است یکسان است.

تولید کود به روش کرم پوسال هیچگونه بوی بدی از خود به جای نمی‌گذارد.

 

5 – 2 – روش‌های پرورش کرم خاکی در ایران:

در ایران تنها مرکزی که از سالیان پیش اقدام به تولید (تکثیر و پرورش) کرم کرده است کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید بهشتی واقع در سد سنگر است. یک نوع کرم سفید که از سالیان قبل در این مرکز تکثیر و پرورش می‌یافت روش مورد استفاده در این کارگاه به صورت صندوقی است. لازم به ذکر است که پرورش دهندگان کرم طی چند سال اخیر افزایش داشته و بخش خصوصی توانسته است با توجه به اقتصادی بودن به این عرصه ورود کند.

جهاد دانشگاهی اولین مرکز بود که به طور جدی فعالیت بر روی کرم‌های خاکی قرمز رنگ را شروع کرد و در ابتدا تنها مرکزی بود که توزیع و پخش ورمی کپوست و کرم خاکی را عهده داشت محققین جهاد کشاورزی برای به دست آوردن اقتصاد‌ی‌ترین سامانه تکثیر و پرورش کرم خاکی روش‌های مختلف پرورش کرم خاکی را مورد آزمایش و بررسی قرار داده اند. براساس تحقیقات و آزمایش‌های بعمل آمده هنگام پرورش انبوه کرم‌های خاکی باید بستری را انتخاب کرد که با توجه به صرفه اقتصادی، سهل الوصول و همچنین کرم‌های خاکی آنرا به عنوان غذا در بستر پرورش بپذیرند. به همین دلیل علاوه بر کود پوسیده گاوی که فعلا به عنوان بستر اصلی رایج است می‌توان از کود کمپوست تولید شده در شهرداری‌های سطح کشور نیز استفاده کرد.

در این قسمت سه روش پرورش کرم خاکی پیشنهاد می‌شود، هر یک از این روش‌ها دارای مزایای خاص خودشان هستند و پرورش دهنده حسب موقعیت جغرافیایی، امکانات و اقتصادی بودن روش مناسب خود را انتخاب و اقدام به پرورش می‌کند، روش اول، پرورش حوضچه‌ای نام دارد و برای مناطقی که دارای باد زیاد، سرما و گرمای زیاد هستند مناسب است، روش دیگر که از روش حوضچه‌ای ساده‌تر بوده روش پشته‌ای نام داشته که در این روش ابتدا زمین و یا بستر صافی را آماده کرده و سپس مواد زائد آلی را بر روی آن می‌ریزیم و آنها را بصورت پشته‌ای آماده می‌سازیم، روش سوم پیشنهادی، استفاده از صندوق‌های چوبی است، البته از صندوق‌های چوبی در دو روش قبل نیز فقط در ابتدای دوره پرورش استفاده می‌شود اما در این روش که معمولاً بدلیل محدودیت فضا و مکان از آن استفاده می‌شود و در یک مکان بسته تعداد زیادی صندوق چوبی فراهم می‌شود و پس از آماده کردن بسترهای پرورش مواد اولیه را درون صندوق ریخته و کرم‌های خاکی برای شروع فرآیند به آن افزوده می‌شوند در این روش نیروی انسانی بیشتر ولی فضای کمتری موردنیاز است.

5-3- نمودار گردش کار در کارگاه پرورش کرم خاکی و تولید کرم پوسال

فناوری موردنیاز طرح ساده است به طوری که به کمک موجود زنده (کرم) انجام آن امکانپذیر است و با کمترین تجهیزات قابل استقرار در هر واحد دامپروری است.

 

نمودار زیر فرآیند پیاده‌سازی طرح را نشان می‌دهد:

 

  جداول مربوط به سال 96 است جهت دریافت جداول سال1398 به ادامه مطلب بروید

 

5-4- نیازمندی‌های طرح

1- تأمین زمین موردنیاز

2- تأمین و انتقال کود دامی و ضایعات کشاورزی

3- تأمین آب، برق سه فاز و یک خط تلفن موردنیاز کارگاه

4- در اختیار گذراندن نیروی کارگری به تعداد موردنیاز

5- تهیه و تأمین دستگاههای مربوط به فرآوری و بسته‌بندی

ظرفیت تولید به تناسب کود دامی ورودی قابل تغییر است ولی به طور میانگین بین 20 تا 25 درصد ضریب تبدیل در نظر گرفته می‌شود که در مدل نمونه زیر آمده است:

مدل نمونه اجرایی و میزان برداشت کود و کرم

دوره/ماه	بستر کودی اولیه/تن	کرم موردنیاز / کیلوگرم	بستر موردنیاز تعداد × 10 مترمربع	ضایعات موردنیاز- تن / روز	کل ضایعات متوسط دوره تن	برداشت کود در پایان دوره- تن / روز	برداشت کرم در پایان دوره کیلو / روز
3-0	2	10	10×2	4/0-3/0	30	عدم برداشت	برای ادامه دوره
6-3	30	150	10×30	10	900	5/2-2	60-50
9-6	60	300	10×60	20	1800	5-4	120-100
جمع	-	-	600 مترمربع	-	2730	5/7-6	180-150

  جداول مربوط به سال 96 است جهت دریافت جداول سال1398 به ادامه مطلب بروید

میزان تولید در سطح 600 مترمربع بستر آماده با تأمین 20 تن ضایعات تر روزانه به میزان متوسط 5/4 تن کود و 110 کیلوگرم کرم در روز خواهد بود. چنانچه تولیدکنندگان مایل به گسترش کرتها باشند به میزان هر 600 مترمربع (یا 60 کرت) طی دو ماه (و حداکثر 3 ماه) قادر می‌شوند به همان میزان فوق‌الذکر محصول دریافت کنند لذا با افزایش سطح بستر و یا زمان میزان تولید افزایش می‌یابد.

تعداد نیروی انسانی موردنیاز با توجه به میزان فرآوری روزانه برای هر 10 تن ضایعات تا سه ماه اول راه‌اندازی کارگاه یک کارگر دائمی و برای 6 ماه بعد 2 کارگر موردنیاز است. تعداد کارگران در زمان جداسازی و بسته‌بندی به تشخیص کارفرما از 3 تا 5 نفر است. هر واحد به ظرفیت روزانه 10 تن بازیافت با وجود یک کارشناس یا نیروی فنی بهتر اداره می‌شود.

برنامه زمانبندی کار و دوره‌های تولید در مدل نمونه اجرائی به شرح زیر است:

1- دوره استقرار و تأسیس کارگاه تا 3 ماه اول

2- دوره گسترش کرتهای پرورش کرم تا ماه ششم

3- دوره برداشت روزانه از ماه ششم به بعد شامل جداسازی کرم، کود و بسته‌بندی

4- دوره افزایش کرتهای تولید از ماه نهم به بعد

5- تکرار برداشت در هر دوره 60 روزه

5-5- ارزیابی از روند مصرف و بازار فروش:

نیاز کشور به کودهای آلی سالیانه تا مرز حداقل 1.000.000 تن است که الزاماً بدلایل زیست محیطی و موضوع سلامت غذا باید با کودهای بیولوژیک بخش عمده آن جایگزین شود. در خصوص بازارهای خارجی نیز با اصل تولید محصولات با کیفیت و ارزانتر نسبت به محصولات مشابه خارجی ورود به این بخش نیز کاملاً امکانپذیر است که خوشبختانه ظرفیت جذب آن بسیار بالاست؛ لذا بازار این محصولات کاملاً در حال رشد است و با رعایت موارد زیر می‌توان سهم خود را در بازار افزایش داد:

1- دقت در کیفیت تولید

2- تأمین کافی و به موقع محصولات

3- تولید با قیمت مناسب قابل رقابت در بازار

4- بازاریابی درست

5- تبلیغات مناسب

6- حفظ و رشد اعتماد مشتریان

با در نظر گرفتن قیمت تمام شده و مقایسه با قیمت فروش محصولات مشابه داخلی و خارجی قیمت را مشخص کرده و این در حالی است که هر کیلو کود معمولی تا 2000 ریال و غنی شده به تناسب میزان تبدیل تا سقف 10.000 ریال قیمت‌گذاری شده است.

5-6- سامانه کنترل کیفیت:

برای کنترل کیفیت کود تولیدی و همچنین کرم خاکی پرورش یافته، آزمایشات خاصی صورت می‌پذیرد. این آزمایشات که در طی فرآیند تولید و هنگام بسته‌بندی صورت گرفته می‌شوند عبارتند از:

- اندازه‌گیری و کنترل میزان رطوبت و درجه حرارت در مراحل مختلف

- اندازه‌گیری و کنترل pH بیوهوموس

- اندازه‌گیری و کنترل نسبت C/N

و در مرحله نهایی آزمایشات زیر برای کنترل مرغوبیت محصولات صورت می‌پذیرد:

- اندازه‌گیری عوامل پاتوژن در کرم‌های خاکی و بیوهوموس تولیدی

- بررسی خواص فیزیکی و عدم فساد کرم‌های خاکی بسته‌بندی شده

6- طرح مالی

6-1- سرمایه‌گذاری ثابت طرح: که شامل

1- زمین محل اجرای طرح

2- محوطه‌سازی (خاکبرداری، حصارکشی، فضای سبز و خیابان‌کشی، تکمیل جاده دسترسی)

3- ساختمانها (انبارها، آزمایشگاه، ساختمان اداری، سالن پرورش، استخر)

4- تأسیسات و تجهیزات (آب، برق، سامانه تهویه و هواکش صنعتی، وسایل سرمایش و گرمایش برای سالنها و ساختمانهای اداری و نگهبانی، خط تلفن، مخازن سوخت، مخازن آب)

5- ماشین‌آلات و تجهیزات (سرند دوار، نوار نقاله، خشک کن، لوازم باغبانی مثل بیل و بیلچه و ...، تجهیزات سالن پرورش، خردکن، ترازو باسکول، هزینه نصب)

6- وسایل نقلیه و حمل و نقل داخل کارخانه (وانت نیسان، لیفتراک، تراکتور، کفی کشنده)

7- تجهیزات اداری و کارگاهی (تجهیزات آزمایشگاه، لوازم اداری، ‌لوازم آشپزخانه)

8- هزینه‌های قبل از بهره‌برداری (تهیه طرح و نقشه‌های مربوطه، اخذ جواز تأسیس و سایر مجوزها، راه‌اندازی آزمایشی)

9- پیش‌بینی نشده

6-2- هزینه‌های جاری طرح: که شامل

1- مواد اولیه و بسته‌بندی (مواد زائد آلی یا کود دامی، پلاستیک، کرم خاکی)

2- حقوق و دستمزد کارکنان اجرایی و فنی

3- هزینه سوخت و انرژی (برق، آب، گازوئیل و بنزین مصرفی)

4- استهلاک، تعمیر و نگهداری (ساختمان، وسایل نقلیه، ماشین‌آلات و تجهیزات، تأسیسات، تجهیزات اداری)

6-3- سرمایه‌گذاری: که شامل

1- سرمایه در گردش (مواد اولیه و بسته‌بندی، تنخواه گردان)

2- جدول سرمایه‌گذاری (سرمایه‌گذاری ثابت و سرمایه در گردش می‌شود)

پس از محاسبه موارد ذکر شده قیمت تمام شده هر واحد تولید کرم پوسال و کرم خاکی بدست می‌آید و براساس قیمت فروش کالاها نقطه سربه سر را محاسبه می‌کنیم و پس از آن محاسبه سود ناویژه (سود ناویژه = هزینه‌های تولید سالیانه – فروش سالیانه) صورت می‌پذیرد و پس از آن محاسبه سود ویژه، نرخ بازدهی سرمایه، دوره برگشت سرمایه و ارزش افزوده صورت می‌پذیرد.

توجیه اقتصادی و مالی سه نوع کارگاه تولید کرم پوسال

«کارگاه یک»

1- برای این مجموعه کارگاهی سالانه 750 تن مواد زائد آلی به عنوان مواد اولیه مورد استفاده قرار داده می‌شود که از این مقدار بر طبق نتایج حاصل از تجربیات گذشته نشان می‌دهد که مقدار %60 ماده آلی توسط کرم‌های خاکی تبدیل به کرم پوسال خواهد شد. اگر کرم‌های خاکی فقط 10 درصد از ماده اولیه را تبدیل به بافت زنده کنند (سایر مواد به صورت انرژی صرف اعمال حیاتی حیوان خواهد شد). بنابراین سالانه 75 تن کرم خاکی زنده به دست می‌آید که از این مقدار 10 درصد آن را به صورت زنده و 67 تن بقیه بصورت خشک به بازار مصرف ارائه می‌شود.

 جداول مربوط به سال 96 است جهت دریافت جداول  سال1398 به ادامه مطلب بروید

سرمایه‌گذاری ثابت طرح

1- زمین محل اجرای طرح:

متراژ زمین	قیمت واحد (هزار ریال)	قیمت کل (هزار ریال)
10.000	15	150.000

 

2- محوطه‌سازی:

ردیف	شرح	مساحت (مترمربع)	هزینه واحد (هزار ریال)	هزینه کل (هزار ریال)
1	خاکبرداری	10.000	25	250.000
2	حصارکشی	600	350	210.000
3	فضای سبز- خیابان‌کشی	1400	150	210.000
4	تکمیل جاده دسترسی	9000	80	720.000
جمع				1.390.000

 

3- ساختمانها:

ردیف	شرح	مساحت زیربنا (مترمربع)	هزینه واحد (هزار ریال)	هزینه کل (هزار ریال)
1	انبارها	900	1200	1.080.000
2	آزمایشگاه	60	1600	96.000
3	ساختمان اداری	180	2000	360.000
4	سالن پرورش	800	1600	1.280.000
5	استخر	1500	1600	2.400.000
جمع				5.216.000

 

4- تأسیسات و تجهیزات:

ردیف	شرح	مشخصات فنی	هزینه کل (هزار ریال)
1	برق رسانی (حق انشعاب و نصب تابلوها و ترانس و کابل‌کشی و سیم‌کشی‌های مربوطه)	100 کیلووات	120.000
2	آبرسانی (حق انشعاب و لوله‌گذاری)		30.000
3	سامانه تهویه و هواکش صنعتی	(60 × 60) 10 عدد	50.000
4	وسایل سرمایه و گرمایش برای سالنها و ساختمانهای اداری و نگهبانی	شامل بخاری صنعتی و خانگی و کولر	70.000
5	خرید خط تلفن		2.000
6	مخازن سوخت	10.000 با ورق 6 میلیمتری	8.000
7	مخازن آب	20.000 با ورق گالوانیزه پایه هوایی و لوله‌گذاری	30.000
جمع			310.000

 

5- ماشین‌آلات و تجهیزات:

ردیف	نام ماشین آلات و تجهیزات	تعداد	هزینه واحد (هزار ریال)	هزینه کل (هزار ریال)
1	سرند دوار	1	372.000	372.000
2	نوار نقاله	60 متر	1500	90.000
3	لوازم باغبانی (بیل، بیلچه و ...)			3.000
4	تجهیزات سالن پرورش			176.000
5	هزینه نصب			143.000
جمع				784.000

 

6- وسایل نقلیه و وسایل حمل و نقل داخل کارخانه

ردیف	شرح	تعداد	قیمت واحد (هزار ریال)	هزینه کل (هزار ریال)
1	وانت نیسان	1	127.000	127.000
2	لیفتراک	1	150.000	150.000
3	تراکتور	1	150.000	150.000
4	کفی کشنده	1	25.000	25.000
جمع				452.000

 

7- تجهیزات اداری وکارگاهی

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	تجهیزات آزمایشگاه	530.000
2	لوازم اداری (میز، صندلی، فایل و ...)	30.000
3	لوازم آشپزخانه	10.000
جمع		570.000

 

8- هزینه‌های قبل از بهره‌برداری

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	تهیه طرح و نقشه‌های مربوطه	15.000
2	اخذ جواز تأسیس و سایر مجوزها	5.000
3	راه‌اندازی آزمایشی (معادل یکماه مواد اولیه- سوخت و انرژی و دستمزد)	180.000
جمع		200.000

 

9- جدول هزینه‌های ثابت طرح

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	زمین	150.000
2	محوطه‌سازی	1.390.000
3	ساختمان	5.216.000
4	تأسیسات	310.000
5	ماشین‌آلات و تجهیزات	784.000
6	وسایل نقلیه (حمل و نقل)	452.000
7	تجهیزات اداری و کارگاهی	570.000
8	هزینه‌های قبل از بهره‌برداری	200.000
9	پیش‌بینی نشده و متفرقه (%5)	453.600
جمع		9.525.600

 

 

هزینه‌های جاری طرح

1- مواد اولیه و بسته‌بندی

ردیف	مواد اولیه و بسته‌بندی	مصرف سالانه (تن)	هزینه واحد (هزار ریال)	هزینه کل (هزار ریال)
1	مواد زائد آلی (کودهای دامی و سایر زائدات)	1500	800	1.200.000
2	پلاستیک	5/2	20.000	50.000
3	کرم خاکی	1/0	50.000	50.000
جمع				1.300.000

 

2- حقوق و دستمزد کارکنان اجرایی:

ردیف	شرح	تعداد	حقوق ماهیانه (هزار ریال)	حقوق سالیانه (هزار ریال)
1	مدیر تولید	1	5000	6.000
2	سرپرست شیفت	1	4500	54.000
3	کارگر ساده	2	3500	84.000
4	نگهبان و تلفنچی	1	3000	36.000
5	راننده	2	3500	84.000
جمع		7		1.300.000
مزایا و پاداش و حق بیمه کارفرما، عیدی، سنوات				116.600
جمع کل				434.600

 

3- حقوق و دستمزد کارکنان آزمایشگاه و تحقیقات:

ردیف	شرح	تعداد	حقوق ماهیانه (هزار ریال)	حقوق سالیانه (هزار ریال)
1	کارشناس تغذیه	2	7500	180.000
2	تکنسین آزمایشگاه	2	4500	108.000
جمع		4		288.000
مزایا و پاداش و حق بیمه کارفرما، عیدی، سنوات				105.600
جمع کل				393.600

 

حقوق کارکنان اجرایی + حقوق کارکنان آزمایشگاه = حقوق و مزایای کل کارکنان

434600 + 393600 = 828200

4- هزینه سوخت و انرژی

ردیف	شرح	واحد	مصرف سالیانه	هزینه واحد (هزار ریال)	هزینه کل (هزار ریال)
1	برق مصرفی	کیلووات ساعت	20.000	2	40.000
2	آب مصرفی	متر مکعب	3.600	20	72.000
3	گازوئیل	لیتر	5.000	450	2.250
4	بنزین	لیتر	5.000	7.000	35.000
جمع					149.250

 

5- استهلاک وتعمیر و نگهداری (واحد: هزار ریال)

ردیف	شرح	ارزش دارایی	استهلاک		تعمیر و نگهداری
			درصد	مبلغ	درصد	مبلغ
1	ساختمان	5.216.000	10	521.600	2	104.320
2	وسایل نقلیه	452.000	20	90.400	10	45.200
3	ماشین‌آلات و تجهیزات	784.000	10	78.400	5	39.200
4	تأسیسات	310.000	12	37.200	5	15.500
5	تجهیزات اداری	570.000	20	114.000	10	57.000
جمع		7.332.000	841.600		261.220

 

6- جدول هزینه‌های جاری طرح

ردیف	شرح	هزینه (هزار ریال)
1	مواد اولیه و بسته‌بندی	1.300.000
2	حقوق و دستمزد	828.200
3	سوخت و انرژی	149.250
4	تعمیر و نگهداری	261.220
5	استهلاک	841.600
6	پیش‌بینی نشده (%5)	169.013
جمع		3.549.283

 

7- جدول هزینه‌های ثابت و متغیر تولید: (واحد: هزار ریال)

ردیف	شرح	هزینه (هزار ریال)	هزینه ثابت		هزینه متغیر
			درصد	مبلغ	درصد	مبلغ
1	مواد اولیه و بسته‌بندی	1.300.000	-	-	100	1.300.000
2	حقوق و دستمزد کارکنان تولیدی	434.600	70	304.220	30	130.380
3	سوخت و انرژی	149.250	20	29.850	80	119.400
4	تعمیر و نگهداری	261.200	20	52.240	80	208.980
5	هزینه اداری و فروش	45.000	-	-	100	45.000
6	بیمه کارگاه (دو در هزار سرمایه ثابت)	19.050	100	19.050	-	-
7	استهلاک	841.600	100	841.600	-	-
8	پیش‌بینی نشده (%5)	152.536	35	53.388	65	99.148
جمع		3.203.236	-	1.300.348		1.902.908

 

سرمایه‌گذاری

1- سرمایه در گردش

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	مواد اولیه و بسته‌بندی	1.300.000
2	تنخواه گردان (20 روز هزینه‌های تولید به جز هزینه مواد اولیه و بسته‌بندی)	104.000
جمع		1.404.000

 

2- جدول سرمایه‌گذاری

هزینه‌های طرح	جمع (هزار ریال)
سرمایه‌گذاری ثابت	9.525.600
سرمایه در گردش	1.404.000
جمع	10.929.600

 

محاسبات:

قیمت تمام شده هر واحد تولید:

الف) کرم پوسال

1388 =	=	جمع هزینه‌های سالانه	= قیمت تمام شده
		ظرفیت سالانه تولید

 

ریال هر کیلو محصول

ب) کرم خاکی

224.226 =	جمع هزینه‌های سالانه	= قیمت تمام شده
	ظرفیت سالانه تولید

ریال هر کیلو محصول

قیمت فروش کالا:

قیمت فروش کالا براساس متوسط قیمت کالای مشابه در بازار در نظر گرفته شود. با توجه به ظرفیت 6 تن کود و 300 روز کاری، ظرفیت طرح 1800 تن سالیانه است. در این طرح سالانه 450 تن کود را برای خوراک کرمها مصرف کرده و حاصل آن در سال 1350 تن کود بسیار مرغوب کرم پوسال و 5 تن کرم خاکی است.

 

جدول فروش سالیانه تولیدات

ردیف	نوع جنس	مقدار به کیلو	قیمت فروش (هزار ریال)	فروش کل (هزار ریال)
1	کرم پوسال	1.350.000	5/2	3.375.000
2	کرم خاکی	5.000	420	2.100.000
جمع		1.355.000		5.475.000

 

محاسبه نقطه سربه سر (واحد: هزار ریال)

%3/36= درصد نقطه سربه سر = 100 ×	هزینه ثابت تولید
	هزینه متغیر تولید - فروش

محاسبه سود ناویژه:

سود ناویژه = هزینه‌های تولید سالیانه – فروش سالیانه

هزار ریال 2271664 = 3203336 – 5475000

محاسبه سود ناویژه واحد: هزار ریال

سود ناویژه 2271664

کسر می‌شود: هزینه‌های عملیاتی شامل:

- حقوق و دستمزد کارکنان اداری 82000

- هزینه اداری و فروش 45000

سود عملیاتی: 2144664

کسر می‌شود: هزینه‌های غیرعملیاتی شامل:

- استهلاک هزینه‌های قبل از بهره‌برداری14000

سود ویژه قبل از کسر مالیات 2130664

نرخ بازدهی سرمایه (واحد: هزار ریال)

%22=	سود ویژه قبل از کسر مالیات
	سرمایه‌گذاری ثابت طرح

دوره برگشت سرمایه:

سال 5/4 =	سرمایه‌گذاری ثابت طرح
	سود ویژه قبل از کسر مالیات

ارزش افزوده:

ارزش افزوده ناخالص: }(تعمیر و نگهداری+سوخت و انرژی+مواد اولیه و بسته‌بندی){- فروش کل

3764530 = } (261220 + 149250 + 1300000 ) { - (5475000)

ارزش افزوده خالص: } (استهلاک قبل از بهره‌برداری – استهلاک دارائیها) { - (ارزش افزوده ناخالص)

2936930 = }(14000 – 841600) { - 3764530

%69 =	ارزش افزوده ناخالص	= نسبت افزوده ناخالص به فروش کل
	فروش کل

 

%54 =	ارزش افزوده خالص	= نسبت افزوده خالص به فروش کل
	فروش کل

طرح توجیه اقتصادی و مالی (کارگاه 3 و 2)

هزینه زمین و ساختمان

شرح	مساحت	موقعیت جغرافیایی	هزینه کل
زمین	6000 مترمربع کارگاه فرآوری	در حاشیه دهکده دامپروری	از امکانات محلی
ساختمان	200 مترمربع برای بسته‌بندی	در محل کارگاه	از امکانات محلی

 

هزینه تأسیسات

شرح	هزینه کل
تأسیسات زیربنایی: آب، برق و تلفن	120.000

 

هزینه تجهیزات

الف) در مدل مکانیزه

ردیف	شرح	تعداد	هزینه کل (هزار ریال)
1	سرند دوار	1	10.000
2	نوار نقاله	1	9.000
3	خشک کن	1	10.000
4	تراکتور و متعلقات	1	470.000
5	خرد کن	1	700
6	ترازو و باسکول	1	310.300
جمع			810.000
پیش بینی نشده			90.000
جمع کل			900.000

 

ب) مدل دستی

ردیف	شرح	تعداد	هزینه کل (هزار ریال)
1	بیل	3
2	فرغول	2
3	چنگک	3
4	سرند دستی	3
جمع			10.000

 

برآورد سرمایه ثابت طرح با تجهیزات مکانیزه

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	زمین و ساختمان	2.500.000
2	تجهیزات مکانیزه	900.000
3	پیش‌بینی نشده	100.000
جمع		3.500.000

 

برآورد سرمایه ثابت طرح با وسایل دستی

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	زمین و ساختمان	-
2	تجهیزات دستی	10.000
3	پیش‌بینی نشده	10.000
جمع		20.000

 

هزینه حقوق و دستمزد کارکنان

ردیف	شرح	تعداد	حقوق (هزار ریال)	هزینه کل (هزار ریال)
1	کارشناسی	1	10.000	140.000
2	کارگر	2	8.000	19.200
جمع				159.200

هزینه مواد اولیه و قطعات مصرفی سالانه

ردیف	شرح			هزینه کل (هزار ریال)
1	کود دامی	600 ریال	2000 تن	1.200.000
2	کرم خاکی	500.000 ریال	300 کیلو	150.000
3	پلاستیک و پاکت بسته‌بندی			40.000
جمع				1.390.000

 

هزینه استهلاک سالیانه طرح

ردیف	شرح	درصد استهلاک	هزینه کل (هزار ریال)
1	ساختمان	7	105.000
2	ماشین‌آلات و تجهیزات	10	90.000
3	تأسیسات زیربنایی	7	30.000
4	دانش فنی و مهندسی	20	415.000
5	پیش‌بینی نشده	10	6.000
جمع			700.000

 

هزینه نگهداری و تعمیرات سالانه

ردیف	شرح	کل سرمایه‌گذاری (هزار ریال)	هزینه نگهداری و تعمیرات (هزار ریال)	درصد
1	ساختمان	2.500.000	250.000	10٪
2	ماشین آلات و تجهیزات	900.000	90.000	10٪
3	تأسیسات زیربنایی	-	-	-
جمع		-	340.000	10٪

 

هزینه مصرف تأسیساتی سالیانه

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	مصرف تأسیسات شامل آب، برق، گاز، تلفن، اینترنت و ...	260.000

 

هزینه بیمه

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	لوازم و تجهیزات	63.000
2	بیمه‌های خاص (حوادث، مسئولیت، آتش‌سوزی)	37.000
جمع		100.000

 

هزینه تولید سالانه

ردیف	شرح	متغیر	ثابت	هزینه کل (هزار ریال)
1	حقوق و دستمزد	100.800	159.200	260.000
2	مواد اولیه و قطعات مصرفی سالیانه			1.390.000
3	استهلاک سالیانه طرح			700.000
4	مصارف تأسیساتی			260.000
5	استهلاک هزینه‌ها قبل از بهره‌برداری			320.000
6	بیمه			100.000
7	پیش‌بینی نشده			200.000
جمع				3.230.000

 

 

سرمایه در گردش

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	حقوق و دستمزد	60.000
2	مواد اولیه و قطعات مصرفی سالیانه	700.000
3	مصارف تأسیساتی	60.000
4	نگهداری و تعمیرات	80.000
5	بیمه شرکت	30.000
6	پیش‌بینی نشده	70.000
جمع		1.700.000

 

برآورد کل سرمایه‌گذاری طرح

ردیف	شرح	هزینه کل (هزار ریال)
1	سرمایه‌گذاری ثابت	3.230.000
2	سرمایه در گردش	1.700.000
جمع		4.930.000

 

محاسبه فروش سالانه

ردیف	نام محصول	قیمت واحد محصول مشابه وارداتی (ریال/ کیلوگرم)	قیمت واحد محصول مشابه داخلی (ریال/ کیلوگرم)	پیش‌بینی قیمت فروش محصول (ریال/ کیلوگرم)	مقدار تولید سالانه (کیلوگرم)	کل فروش سالانه (هزار ریال)
1	کمپوست بیولوژیک	6.000	3.000	2.000	1.800.000	3.600.000
2	کرم خاکی	500.000	400.000	100.000	45.000	4.500.000
جمع						8.100.000

 

قیمت تمام شده محصول

الف) کمپوست بیولوژیک:

ریال 1115 = قیمت تمام شده کمپوست

قیمت فروش محصول مشابه در بازار داخل کمپوست بیولوژیک 2500 ریال هر کیلوگرم است.

مدت برگشت سرمایه‌گذاری

استهلاک قبل از بهره‌برداری + استهلاک + ســـــــــود = درآمد سالیانه (هزار ریال)

320.000 + 700.000 + 2.180.000 = 3.200.000

5/1 =

کل سرمایه‌گذاری

= دوره برگشت سرمایه‌گذاری